[Hướng Dẫn] Xử Lý Thế Nào Khi Xe Tải Mất Lái Trên Đường? Kinh Nghiệm Sống Còn Cho Tài Xế

Trong quá trình vận hành xe tải, bạn đã bao giờ gặp trường hợp vô lăng bỗng dưng trơ lì, chiếc xe tải đang chở hàng bắt đầu trôi đi theo một hướng không thể kiểm soát – đây chính là “khoảnh khắc kinh hoàng” mà không một tài xế nào muốn đối mặt – Và thuật ngữ để mô tả trường hợp này chính xác nhất là: “Xe tải mất lái trên đường“

Tình huống xe tải mất lái xảy ra trong tích tắc, nhưng cách bạn phản ứng trong 5 giây đầu tiên sẽ quyết định tất cả. Với kinh nghiệm được đúc kết từ những tài xế dày dạn và phân tích kỹ thuật từ các chuyên gia an toàn xe cơ giới, bài viết này không chỉ cung cấp các bước xử lý theo sách vở. Thay vào đó, Hyundai Kinh Bắc sẽ đi sâu vào những kỹ năng xử lý tình huống thực tế xe tải mất lái trên đường, giúp bạn giữ được sự bình tĩnh, đưa ra quyết định chính xác để bảo vệ tính mạng và giảm thiểu thiệt hại một cách hiệu quả nhất. Cùng bắt đầu nhé.

Các dấu hiệu nhận biết sớm xe tải mất lái

Theo các KTV tại xưởng dịch vụ 3S của Hyundai Kinh Bắc chia sẻ: “Chiếc xe tải không bao giờ “im lặng” trước khi một sự cố nghiêm trọng xảy ra. Hệ thống lái, lốp xe hay hệ thống treo đều phát ra những “tín hiệu” cảnh báo sớm“.

Với kinh nghiệm của các tài xế lâu năm và kiến thức từ các chuyên gia cơ khí, việc nhận biết các dấu hiệu này chính là chìa khóa vàng giúp bạn có thêm thời gian phản ứng, bảo vệ an toàn cho chính mình và mọi người xung quanh. Và dưới đây là những kinh nghiệm quý báu các bác tài cần phải nắm rõ:

#1. Cảm nhận bất thường từ Vô lăng – “Tiếng nói” trực tiếp từ hệ thống lái

Vô lăng đột ngột nặng trịch hoặc nhẹ bẫng một cách bất thường

Bạn đang đi thẳng nhưng phải dùng nhiều sức hơn để giữ lái, hoặc ngược lại, tay lái nhẹ đến mức cảm giác “mất kết nối” với bánh xe. Đây là dấu hiệu cực kỳ nguy hiểm.

Nguyên nhân có thể đến từ sự cố hệ thống trợ lực lái (bơm trợ lực yếu, rò rỉ dầu, van điều áp bị lỗi, cảm biến hệ thống trợ lực điện (EPS) gặp trục trặc) hoặc các khớp nối của hệ thống lái (rô tuyn lái bị mòn hoặc hỏng, thước lái bị lỗi) đang gặp vấn đề nghiêm trọng.

Nếu bạn nhận thấy vô lăng có những dấu hiệu bất thường như trên, hãy ngay lập tức giảm tốc độ và tìm một nơi an toàn để dừng xe kiểm tra. Đừng cố gắng tiếp tục di chuyển vì điều này có thể dẫn đến những tình huống nguy hiểm khó lường. Hãy đưa xe đến gara uy tín để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Tay lái có độ trễ lớn (độ rơ), không còn “chính xác”

Bạn xoay nhẹ vô lăng nhưng phải mất một lúc xe mới đổi hướng. Cảm giác tay lái lỏng lẻo, không còn “ăn” ngay lập tức như bình thường. Tình trạng này cho thấy các khớp cầu hoặc rô tuyn lái đã bị mòn, tạo ra một khoảng hở trong hệ thống cơ khí, hoặc lỏng các bu lông và đai ốc trong hệ thống lái, hoặc sai lệch góc đặt bánh xe. Khoảng hở càng lớn, nguy cơ mất kiểm soát khi đánh lái gấp càng cao.

Nếu bạn cảm thấy tay lái có độ trễ lớn hoặc không còn chính xác, hãy nhanh chóng đưa xe đi kiểm tra và cân chỉnh lại hệ thống lái. Việc này không chỉ giúp bạn lái xe an toàn hơn mà còn kéo dài tuổi thọ của các bộ phận liên quan.

Vô lăng rung lắc dữ dội, đặc biệt khi tăng tốc hoặc phanh

Bạn cảm nhận rõ độ rung bất thường truyền từ mặt đường lên tay lái, tay lái có thể “giật” nhẹ theo nhịp.Nguyên nhân phổ biến nhất là do lốp xe bị mất cân bằng động (cân mâm, bấm chì không chuẩn) hoặc lốp bị phù, méo hoặc gai lốp mòn không đều.

Ngoài ra, đĩa phanh bị cong vênh cũng có thể gây ra hiện tượng này khi bạn rà phanh. Các bộ phận của hệ thống treo như rotuyn trụ đứng, giảm xóc bị hỏng cũng có thể gây ra rung lắc ở vô lăng. Tình trạng vô lăng rung lắc không chỉ gây khó chịu khi lái xe mà còn ảnh hưởng đến tuổi thọ của các bộ phận khác trong hệ thống lái và hệ thống treo. Nó cũng có thể làm giảm khả năng kiểm soát xe, đặc biệt khi phanh gấp.

Hãy kiểm tra và cân bằng động lại lốp xe. Nếu lốp bị phù, méo hoặc mòn không đều, bạn cần thay thế lốp mới. Đối với vấn đề ở đĩa phanh, việc kiểm tra và thay thế đĩa phanh bị cong vênh là cần thiết. Ngoài ra, đừng bỏ qua việc kiểm tra hệ thống treo định kỳ để đảm bảo xe vận hành êm ái và an toàn.

#2. Tín hiệu cảnh báo từ thân xe và lốp xe

Ngoài vô lăng, thân xe và lốp xe cũng là những “giác quan” nhạy bén, gửi đến bạn những tín hiệu quan trọng về tình trạng hoạt động. Lắng nghe và hiểu rõ những “lời thì thầm” này sẽ giúp bạn phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và đảm bảo an toàn trên mọi hành trình. Với vai trò là chuyên gia Content SEO về ô tô, tôi sẽ giúp bạn nhận biết và xử lý những tín hiệu này một cách hiệu quả.

Xe có xu hướng “nhao lái” – tự động lệch về một bên

Bạn có từng gặp tình huống đang lái xe thẳng trên đường bằng phẳng nhưng chiếc xe vẫn có xu hướng từ từ lệch về một bên trái hoặc phải, khiến bạn phải liên tục ghì tay lái để giữ hướng đi? Đây là một dấu hiệu “kinh điển” cho thấy hệ thống lái hoặc lốp xe của bạn đang gặp trục trặc.

Các “thủ phạm” gây ra hiện tượng này có thể là:

• Sai lệch góc đặt bánh xe:
  • Độ chụm (Toe): Là góc tạo bởi đường thẳng dọc theo hướng di chuyển của bánh xe và đường thẳng vuông góc với mặt phẳng ngang. Sai lệch độ chụm có thể khiến xe bị “nhao lái”.
  • Góc camber: Là góc nghiêng của bánh xe so với phương thẳng đứng. Góc camber không đúng cũng có thể gây ra hiện tượng lệch lái.
  • Góc caster: Là góc giữa trục lái và phương thẳng đứng khi nhìn từ bên cạnh xe. Góc caster ảnh hưởng đến khả năng tự trả lái của vô lăng.
• Áp suất lốp không đều: Sự khác biệt về áp suất giữa các lốp, đặc biệt là giữa lốp bên trái và bên phải, sẽ tạo ra lực cản khác nhau, dẫn đến hiện tượng xe bị kéo về một bên. Một bên lốp non hơi hơn rõ rệt cũng là một nguyên nhân phổ biến.
• Lốp bị hư hỏng: Lốp bị mòn không đều, thủng hoặc có cấu trúc bên trong bị lỗi cũng có thể gây ra hiện tượng lệch lái.

Khi xe có dấu hiệu “nhao lái“, đừng chủ quan bỏ qua. Hãy kiểm tra áp suất lốp ngay lập tức. Nếu áp suất lốp đều nhau, bạn nên đưa xe đến các trung tâm dịch vụ uy tín để kiểm tra và cân chỉnh lại góc đặt bánh xe. Việc này không chỉ giúp xe đi đúng hướng mà còn đảm bảo an toàn và tiết kiệm nhiên liệu.

“Tiếng kêu lạ” từ Gầm xe

Bạn có bao giờ nghe thấy những tiếng động lạ, bất thường phát ra từ khu vực gầm xe khi đánh lái, đi vào đường xóc hoặc khi xe đang di chuyển? Hãy đặc biệt chú ý đến các tiếng “lục cục”, “cót két”, “rè rè”, hoặc “hu hu” như kim loại ma sát vào nhau. Đây là những “tiếng kêu cứu” cho thấy các chi tiết cơ khí quan trọng đang gặp vấn đề.

• Tiếng “lục cục”, “cót két” khi đánh lái hoặc đi vào đường xóc:
  • Hệ thống treo bị lỗi: Các rotuyn (rotuyn lái, rotuyn cân bằng), thanh chống sốc, cao su giảm chấn bị mòn hoặc hỏng có thể gây ra những tiếng động này.
  • Bạc đạn (ổ bi) bánh xe bị hỏng: Tiếng “lục cục” có thể xuất hiện khi bạc đạn bánh xe bị mòn hoặc vỡ, đặc biệt khi vào cua.
  • Các khớp nối bị lỏng: Các bu lông, đai ốc ở các bộ phận như hệ thống lái, hệ thống treo bị lỏng cũng có thể tạo ra tiếng động.
• Tiếng “rè rè”, “hu hu” như kim loại ma sát vào nhau khi xe chạy:
  • Bạc đạn (ổ bi) bánh xe bị hỏng: Tiếng “hu hu” có thể tăng dần theo tốc độ và rõ hơn khi vào cua.
  • Má phanh bị mòn hoặc đĩa phanh bị cong vênh: Tiếng “rè rè” có thể xuất hiện khi phanh hoặc ngay cả khi không phanh.
• Tiếng ” kêu khác” khác: Các tiếng kêu khác như tiếng va chạm, tiếng rít cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề khác ở hệ thống xả, hệ thống truyền động,…

Hành động khẩn cấp: Bất kỳ tiếng động lạ nào từ gầm xe cũng đều đáng lo ngại. Hãy nhanh chóng đưa xe đến gara để được kiểm tra kỹ lưỡng và xác định nguyên nhân gây ra tiếng động. Việc chậm trễ có thể dẫn đến hư hỏng nặng hơn và gây nguy hiểm khi vận hành.

Cảm giác xe bị “trôi”, “bơi” trên mặt đường

Bạn đã bao giờ trải qua cảm giác đột ngột tay lái nhẹ bẫng, chiếc xe như đang trượt trên một lớp màng mỏng và hoàn toàn mất khả năng bám đường khi đi qua vũng nước? Đây chính là hiện tượng Aquaplaning, một tình huống cực kỳ nguy hiểm có thể dẫn đến mất lái và tai nạn.

Nguyên nhân sâu xa của hiện tượng Aquaplaning:

• Lốp xe không kịp thoát nước: Khi đi vào vũng nước, lốp xe cần có các rãnh gai để đẩy nước ra ngoài, đảm bảo sự tiếp xúc giữa lốp và mặt đường. Nếu lốp xe quá mòn (mất gai), khả năng thoát nước sẽ kém đi, tạo ra một lớp màng nước giữa lốp và mặt đường.
• Tốc độ xe quá cao trên đường ướt: Tốc độ càng cao, lốp xe càng ít thời gian để thoát nước, làm tăng nguy cơ aquaplaning.
• Vũng nước quá sâu: Vũng nước sâu hơn sẽ chứa nhiều nước hơn, gây khó khăn cho việc thoát nước của lốp.
• Áp suất lốp không đúng: Áp suất lốp quá thấp hoặc quá cao đều có thể làm giảm diện tích tiếp xúc của lốp với mặt đường, tăng nguy cơ aquaplaning.

Hiện tượng aquaplaning xảy ra rất nhanh chóng và bất ngờ, khiến người lái khó có thể kiểm soát được chiếc xe. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tai nạn trên đường trơn trượt.

Nguyên tắc “Vàng” và các bước xử lý khi xe tải mất lái

Tình huống xe tải mất lái là một trong những cơn ác mộng tồi tệ nhất đối với bất kỳ tài xế nào, đặc biệt là trên những cung đường đèo dốc hiểm trở. Trong khoảnh khắc sinh tử này, sự bình tĩnh và các thao tác xử lý chính xác sẽ là yếu tố then chốt, quyết định sự an toàn của bạn và những người tham gia giao thông khác. Vậy, các bước để xử lý tình huống ra sao? Cùng Hyundai Kinh Bắc làm rõ chi tiết nhé:

Bước 1: Bình tĩnh tuyệt đối

Tại sao HOẢNG LOẠN là “kẻ thù” số một?

Trong tình huống khẩn cấp, phản ứng tự nhiên của con người thường là hoảng sợ. Tuy nhiên, đối với người lái xe tải khi xe mất lái, sự hoảng loạn sẽ làm tê liệt khả năng tư duy và đưa ra các quyết định đúng đắn. Chỉ một vài giây mất tập trung cũng có thể dẫn đến hậu quả khôn lường.

Vì vậy, nguyên tắc đầu tiên và quan trọng nhất là: Hít thở sâu và tập trung HOÀN TOÀN vào việc kiểm soát tình hình.

Ngay khi cảm nhận được sự bất thường, hãy cố gắng hít thở sâu và chậm rãi. Điều này giúp làm dịu nhịp tim và mang lại sự tỉnh táo cần thiết. Tập trung mọi giác quan vào việc cảm nhận chuyển động của xe và các yếu tố xung quanh.

Bước 2: Thao tác xử lý “đúng kỹ thuật”

TUYỆT ĐỐI KHÔNG ĐẠP PHANH GẤP!

Đây là một trong những sai lầm nguy hiểm nhất mà nhiều tài xế mắc phải khi xe mất lái. Việc phanh gấp đột ngột, đặc biệt trên xe tải có tải trọng lớn, có thể gây ra hiện tượng khóa bánh, làm mất độ bám đường và dẫn đến trượt bánh, thậm chí là lật xe. Hãy nhớ rằng, trong tình huống này, việc giữ cho bánh xe tiếp tục lăn bánh và có thể điều khiển được là cực kỳ quan trọng.

Từ từ NHẢ CHÂN GA để giảm tốc độ một cách tự nhiên.

Khi xe mất lái, việc đầu tiên cần làm là giảm nguồn động lực tác động lên xe. Hãy từ từ nhấc chân ra khỏi bàn đạp ga, cho phép xe giảm tốc độ một cách tự nhiên do lực cản của không khí và ma sát.

GIỮ CHẶT và ĐIỀU KHIỂN VÔ LĂNG theo hướng muốn thoát nạn.

Cố gắng giữ chặt vô lăng bằng cả hai tay ở vị trí 9 giờ và 3 giờ. Quan sát hướng xe đang di chuyển và nhẹ nhàng điều chỉnh vô lăng theo hướng bạn muốn đưa xe thoát khỏi nguy hiểm. Lưu ý, thao tác lái cần dứt khoát nhưng không quá gấp gáp để tránh làm xe mất ổn định hơn.

BẬT NGAY ĐÈN CẢNH BÁO NGUY HIỂM (đèn hazard) để báo hiệu cho các phương tiện khác.

Kích hoạt đèn hazard ngay lập tức để cảnh báo cho các xe đi phía sau và phía trước về tình huống nguy hiểm mà bạn đang gặp phải. Điều này giúp họ có thời gian để giảm tốc độ và tránh va chạm.

Bước 3: Sử dụng kỹ thuật phanh động cơ để giảm tốc

Hướng dẫn cách VỀ SỐ THẤP (dồn số) AN TOÀN.

Nếu xe vẫn còn trong tầm kiểm soát nhất định và bạn có đủ thời gian, hãy sử dụng kỹ thuật phanh động cơ để giảm tốc độ hiệu quả hơn. Thao tác về số cần thực hiện một cách tuần tự và dứt khoát. Ví dụ, nếu đang ở số 4, hãy về số 3, rồi số 2,… Lưu ý, không nên về số quá thấp một cách đột ngột vì có thể gây ra hiện tượng giật cục và mất kiểm soát.

Lợi ích của việc dùng PHANH ĐỘNG CƠ trong tình huống khẩn cấp.

Phanh động cơ giúp giảm tốc độ xe một cách êm dịu và ổn định hơn so với phanh cơ, đặc biệt khi xe đang di chuyển với tốc độ cao hoặc trên đường trơn trượt. Nó tận dụng lực hãm tự nhiên của động cơ để giảm tốc độ, giúp duy trì độ bám đường của bánh xe.

Bước 4: Tìm kiếm “đường thoát hiểm” an toàn

Ưu tiên số 1: ĐƯỜNG LÁNH NẠN trên các cung đường đèo dốc.

Trên nhiều cung đường đèo dốc nguy hiểm, thường có các đường lánh nạn được thiết kế đặc biệt để giúp các xe bị mất phanh hoặc mất lái có thể giảm tốc độ và dừng lại an toàn. Hãy quan sát biển báo và hướng xe vào đường lánh nạn nếu có cơ hội.

TẬN DỤNG CÁC VẬT CẢN MỀM: lề đường đất, bụi cây, hàng rào…

Nếu không có đường lánh nạn, hãy cố gắng hướng xe vào các vật cản mềm ven đường như lề đường đất, bụi cây, hoặc hàng rào. Những vật cản này sẽ giúp giảm tốc độ xe một cách từ từ hơn so với các vật cản cứng.

Trường hợp XẤU NHẤT: CHỦ ĐỘNG VA CHẠM vào vách núi, ta luy dương để giảm thiệt hại.

Trong tình huống không còn lựa chọn nào khác và nguy cơ va chạm trực diện với các phương tiện khác là rất cao, việc chủ động hướng xe va chạm vào vách núi hoặc ta luy dương có thể là lựa chọn cuối cùng để giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản. Hãy cố gắng chọn vị trí va chạm sao cho xe tiếp xúc với vách núi theo phương ngang để hấp thụ lực va chạm dần dần.

Tình huống xe tải mất lái là một thử thách cực kỳ nguy hiểm, đòi hỏi người lái phải có kỹ năng lái xe tốt, sự bình tĩnh và khả năng xử lý tình huống nhanh nhạy. Việc nắm vững những nguyên tắc và các bước xử lý trên không đảm bảo bạn sẽ luôn thoát khỏi mọi nguy hiểm, nhưng nó chắc chắn sẽ giúp bạn tăng đáng kể cơ hội sống sót và giảm thiểu thiệt hại. Hãy luôn lái xe cẩn thận, tuân thủ luật giao thông và thường xuyên trau dồi kỹ năng lái xe an toàn để bảo vệ bản thân và cộng đồng.

Như vậy, Hyundai Kinh Bắc đã chia sẻ đến các bác tài thông tin chia tiết về những dấu hiệu cảnh báo sớm hiện tượng xe tải mất lái và những bước xử lý xe tải bị mất lái an toàn và hiệu quả nhất. Hi vọng những thông tin mà chúng tôi cung cấp ở trên là hữu ích dành cho các bác tài. Để nhận tham khảo thêm nhiều bài chia sẻ hữu ích nữa từ các chuyên viên kỹ thuật giàu kinh nghiệm của chúng tôi các bác tài hãy cập nhật tại chuyên mục tin tức của Hyundai Kinh Bắc tại https://hyundai-kinhbac.vn/blogs/tin-tuc/

>>> Có thể bạn quan tâm: Dấu hiệu nhận biết chung khi điều hòa xe tải Hyundai gặp sự cố